Visueel verhalen vertellen
Het is een kunst om een boodschap over te brengen met visuele beelden van het verhaal. Bij
het maken van een film is het belangrijk om deze kunst te begrijpen. Met onze video’s kunnen
we mensen, de kijkers, beïnvloeden.
Verhalen vertellen is waar mensen van nature voor gemaakt zijn. Bovendien zijn we allemaal
uniek ontworpen om verhalen te ontvangen. Onze hersenen proberen instinctief beelden samen
te voegen om te begrijpen wat we zien. De kunst van visuele verhalen vertellen is het vermogen
om met afbeeldingen een bepaalde boodschap over te brengen. Omdat video een visueel medium
is, is het één van de beste vertelformaten. Als je producties wilt die bij je publiek blijven hangen,
moet je een pakkend verhaal vertellen. Dit geldt voor het nieuws, zakelijke presentaties en zelfs
huwelijksvideo's. Mensen raken misschien geïnteresseerd in jouw verbluffende beelden en
grafische afbeeldingen, maar het verhaal blijft in hun gedachten. Aan de andere kant kunnen jouw
beelden ook uw verhalen tegenspreken. Het gebruik van de verkeerde kadrering, belichting of
muziek kan zelfs de boodschap verkeerde overbrengen. Door de kunst van het visueel vertellen
van verhalen te leren, kun je jouw boodschap aan een (nieuw) publiek overbrengen. Observatie is
de sleutel tot het leren van visuele verhalen. Grote bedrijven gebruiken bijvoorbeeld vaak dezelfde
advertenties over de hele wereld door simpelweg een paar afbeeldingen te wijzigen.
Een experiment in visuele verhalen
Probeer deze oefening om visuele verhalen te leren begrijpen: Verander je televisie in een drama
dat je nog nooit hebt gezien door het geluid uit te zetten. De vraag is nu, of je zonder het geluid te
horen, kan vertellen wat er aan de hand is. Je hebt misschien niet helemaal gelijk, maar je geest
zal het verhaal willen begrijpen. Hoe snel begin het verhaal voor jou te spreken? Blijf bij voorbeeld
kijken totdat je zelf hebt kunnen ontdekken wie de slechterik en wie de held is. Hoe kun je het
verschil zien? Is het een kwestie van belichting? Is er een verschil in de kadrering van de opname?
Begin op deze manier maar eens tv en films te kijken; en let daarbij op het visuele verhaal.
Verhalen vertellen is overal
Ook in de architectuurkunst vind je visuele verhalen. Het lijkt erop dat niemand het precies doet
zoals de professionals bij Disney. Als je hun verhalen wilt begrijpen, dompel jezelf dan onder in de
kunst in één van hun themaparken. Toen Walt Disney zijn eerste park Disneyland creëerde, was
het visuele verhaal in zijn hoofd een bepaalde vorm. Om dit vervolgens precies zo uit te voeren
deed hij een beroep op de talenten van cinematografen, lichtontwerpers, art directors en meer. Hij
noemde deze professionals “Imagineers”. Hij gaf hen de opdracht om attracties te maken die
verhalen vertellen, volledig met beeld en muziek. Alles wat ze doen draait om het vertellen van een
verhaal. De Disney-professionals zeggen dat zelfs de winkels en restaurants verhalen hebben.
Het verhaalproces begint al vóór het ontwerpproces. Ze passen dezelfde concepten toe die worden
gevonden in visuele verhalen op architectuur en interieurontwerp.
De klassieke verhaallijn begint met het introduceren van de personages en de setting, dan staan
conflict of crisis in de weg, gevolgd door de heuvels en valleien van obstakels en succes, daarna de
klimatologische gebeurtenissen en uiteindelijk een definitieve oplossing. Deze verhaallijn werd
duizenden jaren geleden door Aristoteles ontdekt. De professionele visuele vertellers in Hollywood
gebruiken dit concept al sinds de stille filmtijd. De kunst van de verteller is hoe goed hij of zij ons in
het conflict kan betrekken.
Het is een kwestie van vertrouwen
De ogen zijn het meest elementaire visuele element waarmee je rekening moet houden bij het
bouwen van je verhaal. Kijk specifiek naar de ogen van je hoofdpersonage. We worden allemaal
gedwongen om naar iemands ogen te kijken. Het begint met zogende baby's die naar hun moeder
kijken en dat blijven we doen in ons verdere leven. We krijgen informatie over andere mensen door
naar hun ogen te kijken. Bij het bouwen van een visueel verhaal zijn de ogen cruciaal. Voor de kijker
is het dan ook van belang om in de meeste scènes de ogen van de hoofdpersoon te zien. Ogen in
schaduwen zijn prima voor een slechterik, maar niet voor de held, tenzij je een dramatische onthul-
ling doet, zoals in de Indiana Jones-films wanneer Indy voor het eerst wordt geïntroduceerd.
De plaatsing van de lens op de ogen van uw onderwerp is belangrijk. De camera fungeert als de
ogen van het publiek. De kijker moet zich op dezelfde ooghoogte of er dichtbij bevinden om vertrou-
wen te wekken. Bekijk het avondnieuws en je zult merken dat de nieuwslezers altijd op ooghoogte
zijn. In de allereerste dagen van de televisie werd ontdekt, dat een publiek vertrouwen moet ontwik-
kelen in de nieuwslezer. Als iemand zich boven het niveau van de camera bevindt, kijkt hij in wezen
naar het publiek. Je wilt nooit dat je hoofdrolspeler naar het publiek kijkt. Het is prima voor je tegen-
stander.
Het verlichten van de ogen van je personage speelt ook een grote rol in het visuele verhaal. Er wordt
gezegd dat regisseur Francis Ford Coppola opzettelijk de ogen van zijn hoofdpersoon in The God-
father, Don Vito Corleone, niet heeft verlicht. Coppola hield hen in de schaduw om hem dreigender
te laten lijken.
Roeren in de pot
Als we eenmaal hebben vastgesteld wie onze personages zijn en we ze beginnen te vertrouwen,
dan moeten we het verhaal doorgronden: het conflict. Bij het vertellen van een verhaal met beelden
kan dit moeilijk zijn om over na te denken en het vereist wel planning. Als het jouw doel is om een
deel van het verhaal zonder dialoog te vertellen, spelen invalshoeken een belangrijke rol. Net zoals
het neerkijken van een slechterik op de camera een bepaalde sfeer uitstraalt. De relatie van jouw
onderwerp tot een persoon of ding communiceert ook ideeën en gevoelens. Een veelvoorkomende
scène toont de hoofdpersoon die ergens naar kijkt, waarna de camera vervolgens laat zien waar-
naar hij of zij naar kijkt. Dit toont een conflict aan. De beelden tonen het obstakel dat moet worden
overwonnen. Een andere belangrijke invalshoek voor het vertellen van verhalen is het reactie-shot.
We doen dit allemaal meer dan we ons realiseren. Voorbeeld: we zijn met een vriend en iemand
beledigt deze. We zullen instinctief op zoek gaan naar het gezicht van onze vriend voor een reactie.
Of het nu gewoon een applaus van het publiek is of een reactie op de clou van een grap, het tonen
van reacties voegen diepte en dimensionaliteit toe aan elk verhaal. Het reactie-shot wordt op tiental-
len manieren gebruikt, zoals een menigte die applaudisseert of lacht, een strakke opname van de
ogen van onze held die boos naar de slechterik kijkt, de moeder van een bruid die in tranen uitbarst,
enz. Een geweldige reactie-opname kan bijdragen aan je verhaal door gevoel te tonen. Verlichting
kan natuurlijk ook veel stemmingen overbrengen. Verlichting kan de sfeer van een scène verande-
ren van een vrolijke wandeling in het park tot een enge, gevaarlijke tocht door het bos. Dezelfde
scène, dezelfde acteurs, alleen de belichting veranderen van high-key met weinig contrast naar
een low-key diep contrast-look.
Het beeld visualiseren
Voor een goede visualisering moet je elk shot van je verhaal goed plannen. Als je een volledig
woordeloos verhaal plant, zul je anders moeten denken, je zult in shots moeten denken. Denk bij
het opnemen met de camera na over wat elke scène zegt in het visuele verhaal. Visuele verhalen
zijn vaak sterk afhankelijk van een storyboard. Een storyboard is een reeks schetsen die elk shot
in kaart brengen. Maak je geen zorgen wanneer je denkt dat je niet kunt tekenen, het moet gewoon
visueel logisch zijn. Het storyboard wordt het script voor jouw visuele verhalen.
Verhalen vertellen met muziek
Muziek speelt ook een sleutelrol wanneer je een verhaal vertelt zonder dialoog. Hoewel het concept
van muziek en stemming een studie op zich is, muziek heeft een krachtig effect om iets aan het
verhaal toe te voegen. Let bij het verbeteren van uw project op wat uw muziek zegt.
Denk goed na over uw muziekkeuze. Zorg ervoor dat de muziek het juiste thema overbrengt. Hoe
klinkt heroïsche muziek bijvoorbeeld? Wat doet muziek bij een conflictscène? Bekijk je favoriete film
en word bewust van de muziek. Je kunt veel leren van observatie.
Breng het samen
Als het jouw doel is om een volledig woordeloze video te maken of gewoon de verhalen te verbe-
teren, probeer dan de kunst van het visueel vertellen eigen te maken. Bekijk films en tv met een
nieuw perspectief. Kijk hoe de verschillende invalshoeken iets zeggen over wat er in het conflict
gebeurt. Weet hoe montage en belichting een rol spelen. Word je meer bewust van de muziek om
je heen. Vraag jezelf af hoe al deze aandachspunten de stemming van de kijkers kunnen versterken
bij het vertellen van jouw verhaal.
Bron: Jeff Chaves
Jeff was video producent in het leger en runt nu een video productie bedrijf